Çalışan annenin doğum Öncesi ve sonrası hakları nelerdir ?

TÜİK istatistiklerine göre, kadınlar Türkiye nüfusunun yarısını oluşturmakta birlikte, ülkemizde  kadınların istihdama katılım oranı istenilen düzeyde değildir. 

Zira, erkeklerin %62,8’i istihdama katılırken, kadınların sadece %28’i istihdama katılmaktadır. Bu durumun başlıca nedeninin gebelik ve çocuk bakımı olduğu yadsınamaz bir gerçektir.

Kadının gebelik sürecini kolay bir şekilde geçirmesi , iş hayatından mahrum kalma süresini minimize etmek ve bebeğin gelişimine destek olmak amacıyla kanunlarımızda ve yönetmeliklerimizde bir takım düzenlemeler yer almaktadır.

Bu blog yazımızda çalışan annenin doğum öncesi ve sonrası haklarının neler olduğuna değinilecektir.

Periyodik kontrol izni

Periyodik kontrol izni , hamile çalışanlara doğuma kadar bebeğin sağlığının takibi için verilen ücretli izin türüdür. Hamile çalışan , doktor tarafından önerilen tüm periyodik kontrollere ücretli izin kapsamında gidebilir. Kadın çalışanın periyodık kontrollere gitmiş olması nedeniyle ücretinden kesinti yapılamaz.

Günlük Çalışma Süresi

Hamile kadın çalışanın günlük çalışma süresi günde yedi buçuk saatten fazla olamaz. Hamile kadınlar gece vardiyalarında çalıştırılamazlar.

Daha Hafif Bir İşte Çalıştırılma

Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmaz.

Kadın çalışanların analık izni ne kadardır? 

Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde bu süreler doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz hafta olarak belirlenmiştir. Kadın işçi durumu uygun ise ve doktoru bu durumu onaylarsa doğumdan önceki son üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Bu durumda doğum öncesi çalıştığı süreler doğum sonrası izin sürenize eklenir. Başka bir deyişle, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışan bir kadın işçi, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresinin beş haftasını çalışarak geçirdiğinden, bu süreyi doğum sonrasına aktarabilecek ve böylece doğum sonrası sekiz haftalık izin süresine söz konusu beş haftanın da eklenmesi ile toplam on üç hafta izin kullanabilecektir.

Altı aya kadar ücretsiz izin nasıl kullanılır? 

Kadın işçiye, analık izninin bitiminden itibaren isteği hâlinde altı aya kadar ücretsiz izin verilir.  Ücretsiz izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat  edinene de kullandırılmaktadır. Ancak, ücretsiz izin süresi, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmamaktadır.

Doğum sonrası çocuğun bakımı için yarı zamanlı çalışma nedir ?

Doğum sonrası kadın işçi analık izninizin bitmesinden itibaren, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla, talep etmesi halinde, birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanabilir.

Doğum sonrasında kısmi süreli çalışılabilir mi? 

Doğum yapmış olan kadın işçi, analık iznini veya altı aylık ücretsiz iznini ya da yarım çalışma  hakkını kullandıktan sonra, isterse çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip  eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.

Kadın işçi, kısmi süreli çalışma talebini bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay önce  yazılı olarak işverene bildirmesi gerekmektedir. Ayrıca kısmi süreli çalışma talebinde bulunan  kadın çalışan eşinin çalıştığına dair belgeyi de kısmi süreli çalışma talebine eklemek zorundadır.  Kısmı süreli çalışmada, yarı zamanlı çalışmadan farklı olarak sadece çalıştığınız sürelerin ücreti işverence ödenecek, çalışmadığınız süreler için ödenek almanız söz konusu olmayacaktır.

Süt izni nedir? Kadın çalışan süt iznini nasıl kullanır? 

Kadın işçilerin bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni  hakları vardır. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi  belirlemektedir. Ayrıca bu süre günlük çalışma süresinden sayılmaktadır.